naar Kabba en terug

Reizen is een interessante bezigheid in Nigeria en zeker niet van gevaar ontbloot. Mat wilde me daarom eigenlijk vrijdagochtend na 10 uur al op weg hebben: “dan is het niet zo druk en de chauffeurs zijn nog uitgerust”. Maar het leek ons sowieso veiliger en gezelliger om zoveel mogelijk samen te reizen en dat betekende dat we pas ’s middags naar Kabba zouden kunnen vertrekken. Marion en Dave Fono (niet die van de flat, maar Canadese Dave) moesten uit Kwoi komen en konden niet voor 12 uur in Abuja zijn, en Pia en Amy moesten ’s morgens nog werken. Uiteindelijk werd afgesproken, na veel heen en weer getext, gemail en gebel, dat we elkaar om 1 uur in Sabi Motorpark zouden treffen. Amy vond al die voorzorgen vreselijk overdreven. Hoe moeilijk kon het helemaal zijn? Je koopt een kaartje voor de bus, je stapt op de bus en voila. Amy, begrijp je nu, is wat later in Nigeria gearriveerd en heeft het inductie programma gedeeltelijk gemist. Ze had dus ook nog niet gereisd.

Toen Mat hoorde dat ik ’s morgens nog naar kantoor zou komen, regelde hij dat ik ’s middags door een van de chauffeurs naar Jabi Motorpark gebracht zou worden. Uiteraard was de chauffeur in geen velden of wegen te bekennen op de afgesproken tijd, maar gelukkig bleek er iets te regelen met de chauffeur van het grote opperhoofd hier. Die moest kinderen uit school halen en zou mij meteen even afleveren.

Iedere stad heeft wel een motorpark. Abuja heeft 3 grote en nog een paar kleintjes. Het is dus om te beginnen al belangrijk uit te vinden vanaf welk motorpark je het beste kunt vertrekken. Jabi Motorpark is enorm. Het duurt even voordat je in de herrie, de stank en de hitte je weg vindt, maar op een gegeven moment ontdek je dat er systeem zit in het ogenschijnlijk volkomen waanzinnige gekrioel en geschreeuw. Het openbaar vervoer is hier vrijwel helemaal in handen van particuliere autobezitters. Kleine 4-persoons auto’s, die in Nederland geen van allen door de APKkeuring zouden komen, worden volgeperst met 6 passagiers. Eerder vertrekken ze niet. Op een gegeven moment merk je dat ze zich zo’n beetje groeperen naar richting. Dus als je maar vaak genoeg vraagt wie er naar Kabba gaat, wordt je wel een keer de goede kant uitgewezen.

Dankzij de moderne techniek waren Dave en Marion snel genoeg gevonden, en met zijn drieën sloegen wij vast aan het onderhandelen. Er bleken geen auto’s rechtstreeks naar Kabba te gaan, dus we moesten overstappen in Lokoya. We kwamen uiteindelijk uit op 400 naira per zitplaats. We wilden uiterlijk om 2 uur op de weg zijn, want het is al gauw een 4 uur reizen en je wil voor donker binnen zijn, want: slechte, onverlichte wegen, onverantwoordelijke chauffeurs in onverlichte auto’s, wegblokkades van politie en leger, en niet te vergeten, gewapende overvallen. De chauffeur was bereid om met 5 passagiers te vertrekken als zich om die tijd nog geen 6e gemeld had. En daar moet je ontzettend blij om zijn. Kinderen tellen niet als aparte passagiers, en maten en gewichten kunnen ook geen reden zijn om van dit standpunt af te wijken. Ze kennen hier in Nigeria het begrip ‘traditionally-built woman’. Dat zijn vrouwen met buitengewoon indrukwekkende bil-en dijpartijen. God help je als je daarmee moet samen reizen. Ze vullen moeiteloos in hun eentje een achterbank. Ik zag er van de week twee in de lift stappen in het hotel, en de lift wilde niet omhoog! Daar krijgen ze hier gelukkig geen minderwaardigheidscomplexen van. Het tweetal stapte gierend van de lach weer uit de lift en nam al schommelend en steunend de trap.

We vonden dus dat wij het allemaal prima geregeld hadden, maar het ging uiteindelijk toch nog bijna mis toen Pia en Amy arriveerden, want die waren er in eerste instantie niet van te overtuigen dat er echt geen bus naar Kabba gaat en dat 400 naira een goede prijs is. Iemand bij Amy op kantoor had verteld dat er een lijnbus naar Kabba gaat en dat die maar 400 naira kost. Dat er geen bus te bekennen was en dat de iemanden in onze kantoren iets heel anders hadden verteld, maakte geen indruk. Ze gingen de onderhandelingen nog eens eventjes dunnetjes overdoen, want wij hadden duidelijk veel te veel betaald. Ze stapten pas in de auto toen Marion, de liefste en zachtmoedigste van ons allemaal, pissig zei dat ze dan vooral verder zelf naar die bus moesten gaan zoeken, maar dat wij nu op weg gingen.

En dan ga je ook op weg. Ik begrijp nu waarom een van de standaard begroetingen hier is “thank you for travelling safely”. We hadden de ruimte. We zaten immers slechts met zijn vieren op de achterbank. En Pia had het rijk alleen voorin. Dat moest van de chauffeur die haar geheel niet gehinderd door enige tact toevoegde “you are the fattest”. Ik was er niet zo van overtuigd dat Pia zoveel dikker is dan ik, maar ze mocht van mij voorin. Het is erg slecht voor je bloeddruk om naast de chauffeur te zitten. Pia loste dat op door achterstevoren te gaan zitten. Dat kon zij zich permitteren. Wij hadden het achterin voornamelijk druk met naar voren en achteren schuiven om elkaar een beetje ruimte en lucht te gunnen.

In Lokoya waren we snel klaar met onderhandelen. Kabba was een vaste prijs: 300 naira. Deze keer was ik de klos met voorin zitten. En dat werd nog interessanter toen er onderweg nog een extra passagier werd opgepikt, die uiteraard naast mij moest. Dat lukte alleen hangend op een bil, de ander zwevend tussen twee stoelen, met de versnellingspook tussen mijn benen. Ik vroeg de chauffeur nog of hij zijn grootmoeder ook zo vervoerde. Dat vonden mijn medepassagiers heel grappig, maar de chauffeur werd er erg chagrijnig van. Die passagier, zeg maar een niet-ontraditioneel gebouwde heer, moest beslist mee. Ik had al snel reden om toch blij te zijn met deze extra passagier, want de chauffeur weigerde in eerste instantie ons af te zetten bij St. Monica’s College, onze eindbestemming. Ik kon niet precies verstaan wat mijn buurman zei, maar het kwam neer op wees niet zo’n zeikerd, het is maar een heel klein stukje om. Ik weet nu ook dat je niet moet zeggen “go slowly”, wanneer ze weer eens met duizelingwekkende vaart op zo’n gat in de weg aanrijden, of inhalen waar het echt niet kan, of geen vaart minderen als een ander inhaalt waar het echt niet kan. “Small, small”, zei mijn buurman steeds, en dan werd er weer een heel klein beetje gas teruggenomen..

Toen we werden afgezet begon de chauffeur tegen mij. Ik had het eerste stuk alleen gezeten, en hij had voor ons omgereden dus moest ik meer betalen. Meer betalen! Voor het genoegen te reizen met de versnellingspook, en de daarbij horende hand tussen mijn dijen?!! Hah!! Ik zei “get lost!” En mijn nieuwe beste vriend zei iets onaardigs in hausa en daarmee was de zaak uit de wereld. Hij vertrok zonder ons verder lastig te vallen. En zo waren we dan toch nog net voor het donker in Kabba.

Onze uiteindelijke bestemming was het Youth Centre naast de college. Een prachtige kampong, heel groen en veel bloemen, ruim opgezet met kamers die qua opzet een beetje aan Boulouris deden denken, alleen waren douche en toilet nog aanzienlijk primitiever. Maar er was stromend water, de bedden waren heel acceptabel en soms was er zelfs stroom, oftewel ‘nepa’ zoals het hier genoemd wordt! Het wordt gerund door twee Ierse paters die al jaren volkomen los zijn van Rome en van hun congregatie en precies doen waar ze zin in hebben.

Er had zich al een gezellige kring gevormd van volunteers en expats van overal vandaan, waarin we onmiddellijk warm werden opgenomen. Grote flessen bier werden aangerukt. Kun je je dat voorstellen? Bier in overvloed na 4 weken teetotallen? Ik heb me vrijdags toch zoooo keurig gedragen. Warm, moe van de reis en inmiddels aardig afgekicked was ik een watje, één biertje was meer dan genoeg.

Zaterdagochtend zijn we met een flinke groep een nabijgelegen berg opgeklommen. De harmattan – de periode van stofwinden uit de Sahara – heeft inmiddels ingezet en het zicht was beperkt, maar het was heerlijk om weer eens even actief te zijn en ik kwam met meer energie de berg af dan waarmee ik hem beklom. ‘s Avonds was ik dan ook niet klein te krijgen. We hadden zowaar stroom, dus ook muziek en er werd veel gedanst, wat overigens alleen mocht met een hoed op, en gek gedaan. Ze hadden van die opwindpoppetjes van oude vrouwtjes achter een looprekje. Daarmee werden granny races georganiseerd. En daar werd dan weer zwaar op gegokt. Het was bizar! Er was met filtstift een sintelbaan getekend op de bar en mensen stonden op stoelen en tafels om hun omaatje aan te moedigen. Paardenraces kunnen zo spannend niet zijn. Toen granny racing begon te vervelen, veranderde het spel in granny wrestling met een getekende worstelring, een referee, een puntensysteem, nog meer gokken en het zelfde laaiend enthousiaste publiek. Het was ontzettend grappig.

Ik ging uiteindelijk pas om een uur of half 4 naar bed, ver nadat de laatste Ierse blom de handdoek in de ring had gegooid, en gelijk met de laatste mannen, met slechts dit kleine verschil dat zij Total loss waren en ik nog steeds broodnuchter. En daarmee heb ik, zonder er enige moeite voor te doen, mijn reputatie gevestigd bij de Ieren, die mij eerst niet eens zagen staan. ’s Morgens aan het ontbijt bleek ik plotseling de heldin van de dag te zijn. Een van de meer vreugdevolle consequenties was dat ik plotseling geen enkele moeite meer had met het regelen van vervoer terug naar Abuja voor ons allemaal. Ik zelf kreeg een lift van Martin, die werkt voor PW, een van de grote bouwmaatschappijen hier in Nigeria. Die lui hebben een enorme compound ten noorden van Abuja met een fantastisch 25m bad en een hele grote, gezellige bar, waar ik nu voor altijd welkom ben, want ik heb bewezen een van hen te zijn!

De paters bleken toch niet helemaal van God los te zijn. Voor aanvang van de party was er nog een kerkdienst voor wie daarin geïnteresseerd was. Ook dit was weer een uiterst ontspannen maar ook, juist door zijn eenvoud, indrukwekkende gebeurtenis. Een soort van kringgebeuren waarin iedereen zijn bijdrage kon leveren. Een gedachte, een gebed, een lied. En na enige aarzeling werd daar ook gebruik van gemaakt. Het leek me wel een mooi moment voor een gedicht van Sheena Pugh, waar ik zelf altijd weer moed van krijg wanneer ik het niet meer zie zitten:
Sometimes
Sometimes, things don't go, after all,
from bad to worse. Some years muscadel
faces down frost; green thrives; the crops don't fail,
sometimes a man aims high, and all goes well.
A people sometimes will step back from war;
elect an honest man; decide they care
enough, that they can't leave some stranger poor.
Some men become what they were born for.
Sometimes our best efforts do not go
amiss; sometimes we do as we meant to.
The sun will sometimes melt a field of sorrow
that seemed hard frozen: may it happen for you.
Al met al een fantastisch weekend waar ik boordenvol energie weer vandaan kwam. En dat was maar god ook, want het gaat niet goed hier, om het maar voorzichtig uit te drukken. Mat heeft zojuist zijn baan opgezegd en vertrekt aan het eind van deze maand. En dat zou het einde kunnen zijn van mijn toch al wankele positie bij NCCE. In elk geval betekent het dat ik mijn enige steunpunt kwijtraak.
En zo zitten we hier dan in de 5e week van mijn tweejarig verblijf in dit prachtige land, nog steeds in dat vreselijke hotel en nog steeds niet betaald. Het geld is vrijgemaakt, de cheque is uitgeschreven, maar nu ligt de finance director dwars. Ze kan onmogelijk uitbetalen wanneer ze net een vergadering ingaat en ze kan al helemaal niet een stukkie papier tekenen, laat staan een cheque. En een vergadering, zoals iedereen weet, duurt een hele dag. Weer een dag verdaan.
Op dit moment ligt het netwerk nog wel eens plat, vandaar dat deze aflevering vandaag?morgen(?) pas op de blog verschijnt, maar blijf vooral schrijven, op de blog zowel als via de mail. En Ineke, dat je stenen zou kunnen koken om jezelf geduld te leren vinden ze hier fantastisch. Het zou me niet verbazen als ik binnenkort wat pannen op het vuur zie staan. En voor die mensen die het briljante idee van Treeswillen volgen en mij grote pakketten sturen met Sinterklaas en kerst. Dit kan het beste via het VSO kantoor

Wil van Koningsbrugge
Voluntary Service Overseas
Plot208 Zakariyah Maimalari Road
Odd Herbert macauley Way
Central Business District
Abuja
Nigeria

Zet erop dat het charity is en dat het documents bevat en dan komt het meestal wel aan.
to be continued ....