Shangri La in Oeganda

De frustratie giert me door de keel. Eindelijk, eindelijk internet en dan blijkt de boel niet te werken. Of dit er nog uitgaat vandaag, blijft dus een verrassing. Haaaa tweede cafe heeft beter internet. Daar gaan we ….

Maggie moest vandaag in Kampala zijn, en ik ben meegereden om me te laten afzetten op een plek met goed internet, waar ik alles wat ik op internet moet doen, zoals het plaatsen van deze blog, kan regelen. Maggie Josiah is mijn baas deze 3 weken op de Ekintangaala Farm, zo’n 200 km ten noorden van Kampala. Ze is een schat. Dat is iedereen hier trouwens.

Ik hoop dat jullie het allemaal goedmaken. Ik ben het contact een beetje kwijt hier! Het is een buitengewoon rustgevende ervaring. Maar ook wel een beetje frustrerend. Want hoe maken mijn naasten het? En hoe kom ik aan de informatie die ik zo dringend nodig heb! Maar verder … buitengewoon rustig. Mij gaat het uitstekend, buiten dat ik door zo’n enorme koeienvlieg in mijn kaak gestoken ben en rondloop met een gezwel dat inmiddels mijn wang en mijn nek beslaat. Maggie heeft er pillen en crème voor ter beschikking gesteld en dat houdt de ongemakken redelijk onder controle. Het jeukt als de hel wanneer je er niet tijdig wat tegenaan kloddert. De vlieg, maatje 2euromunt, zoemde met een rotvaart op me in, ik schrok me wild. Maar hij schrok meer dan ik en overleed ter plekke.

Het blijkt hier een soort van Shangri La te zijn. Ik zit weliswaar in de bush in een van de heetste streken op aarde, maar ik merk er in mijn dagelijks bestaan weinig van. Maggie heeft in de jaren dat ze hier woont Africa Hospitality Institute (AHI) uitgebouwd tot een soort van 5-sterren hotel. Ik heb een prachtige, ruime kamer, gelegen aan een schitterende binnentuin. Mijn studenten zijn tevens mijn kamermeisjes, serveersters, koks en huishoudelijk personeel. Meestal raden ze wat ik zou kunnen willen voordat ik het zelf bedacht heb. Ik ben zelden eerder zo in de watten gelegd.

Het weer werkt ook erg leuk mee. De afgelopen dagen is het zelfs een soort van fris geweest. Iets met lange mouwen zou ’s morgens best lekker zitten, alleen heb ik dat niet bij me. Het regenseizoen is officieel nog niet begonnen, maar het regent al veel, voornamelijk ’s nachts, wat een hele verstandige tijd is voor regen, en overdag wil er nog wel eens een wolkje voor de zon trekken. Het gevolg is dat de temperatuur buitengewoon aangenaam blijft steken op hooguit 30 graden. Je hoort mij er niet over klagen.

De enige zaken die ontbreken om het plaatje volmaakt te maken zijn stroom overdag, internet , een zwembad en een bar. Maar dat geeft ook een ongelooflijke rust.

Je zou in dit aards paradijs bijna vergeten waarvoor je gekomen bent. Maar er is altijd een ander kant aan de medaille. In deze streek waar de ranch gevestigd is en waarop Maggie´s school onderdak heeft gevonden, heeft Idi Amin het meest huisgehouden, en zijn in de burgeroorlog volgend op zijn afzetting de meeste slachtoffers gevallen.

Iedereen hier heeft zijn eigen horror story. De meeste studenten komen uit gezinnen die door de burgeroorlog uiteengevallen zijn. Ze hebben op straat geleefd, zijn het slachtoffer geweest van geweld en verkrachting. AHI is vaak het eerste rustpunt in hun leven. Ook Maggie heeft een vreselijke jeugd gehad. En ook voor haar is dit de eerste plek op aarde waar ze zich veilig voelt.

Het maakt haar dwepen met Jesus heel begrijpelijk. Voor haar is het haar redding geweest uit een leven vol geweld en seksueel misbruik vanaf haar vroegste jeugd. En Maggie dringt het niet aan je op. Ze praat er veel over, en ik begrijp wat ze me vertelt, maar ik plaag haar er ook wel mee en dat pikt ze met groot gevoel voor humor. Dat is wel anders met de Amerikaanse missionarissen die verspreid op de ranch wonen. Zeveraars stuk voor stuk, waar ik weinig geduld voor kan opbrengen. Gelukkig heb ik weinig met ze te maken.

Er is hier op dit moment ook een Amerikaans stel: Dick en Jean, die van de studenten de eretitel JaJa’s gekregen hebben - de grootouders. Ontzettend leuke mensen die hier ieder jaar een paar weken neerstrijken om te helpen met allerlei klusjes. Ik kan het prima met ze vinden. Ze hebben een zeer uitgesproken mening over hun vrome landgenoten, de Amerikaanse politiek, de wereld, religie, wat er maar ter sprake komt. En ze hebben een geweldig gevoel voor humor. Meestal zijn we het helemaal met elkaar eens. Als het aan ons drieën lag, dan kwam het met de wereld nog deze week helemaal in orde. Zo nu en dan doen we ook met zijn drieën dingen met en voor de studenten. Dat leidt altijd weer tot vrolijke taferelen.

Uiteindelijk bleek mijn opdracht natuurlijk toch weer heel anders dan ik verwacht had. Maar daar ben ik inmiddels wel aan gewend. De tweedejaars studenten zijn allemaal al weg. Ik heb nu alleen 6 eerstejaars en 5 docenten, waarvan er op dit moment 3 actief bij de lessen betrokken zijn.

De docenten zijn allemaal oud-studenten die weinig méér kennis hebben van hun onderwerp dan hun studenten. Ze drijven in hun lesgeven op wat ze onthouden hebben van een paar jaar lager onderwijs. Wat ze daar van hebben overgehouden is het idee dat leren gelijk staat aan stukken tekst in je hoofd stampen. Studenten horen stil te zitten en hun bek te houden en worden afgeranseld, als ze zo onverstandig zijn vragen te stellen. Hetzelfde treurige verhaal dus als in ieder derde wereld land. En omdat ze het zo geleerd hebben, is dat de manier waarop ze er zelf ook tegenaan gaan. Alleen dat slaan is hier streng verboden en daardoor hebben ze zelfs met een ratio van 2:1 nog wel eens ordeproblemen en ze zijn vaak onzeker over hoe en wat ze de studenten moeten leren. En daar bemoei ik me nu dus mee.

Evenzogoed loopt alles hier op rolletjes. Over de horeca hoef ik ze weinig te vertellen. Waar ik vooral mee bezig ben is ze creatief te leren lesgeven: studenten eigen verantwoordelijkheden geven, discussiëren, ze betrekken bij het vinden van oplossingen van problemen en ze vooral veel zelf laten doen en ondervinden in plaats van ze onbegrepen lappen tekst uit hun hoofd te laten leren. En vooral: lol hebben in lesgeven!

De docenten moeten zelf lesmateriaal maken van me en ze moeten hun lessen plannen. Ze vinden het allemaal even moeilijk en even prachtig. Het gaat soms buitengewoon moeizaam en dan ineens schieten we weer een stukje vooruit. Ik bemoei me ook met het ontwikkelen van nieuw lesmateriaal voor klantenservice en loopbaanontwikkeling.

Langzaamaan begint het terug te komen in hun lessen. Ze pikken het dus heel snel op. En als dan blijkt dat de studenten er positief en enthousiast op reageren zijn ze als kinderen zo blij. Al met al heb ik zelden zo’n leuke baan gehad.

Van de week streek hier een Amerikaanse groep zendelingen neer. Dat zijn van die mensen die naar Afrika komen om goede werken te verrichten en ondertussen een puike vakantie te houden. Ze zouden een dag in een van de dorpen hier in de omtrek gaan helpen bij het bouwen van een kleuterschool. En dit zou op de traditionele manier gedaan worden: het optrekken van een mudhut. En omdat de Jaja’s en ik niets te doen hadden aangezien al het personeel overuren draaide om het de Amerikanen naar de zin te maken, zijn Jean en ik meegegaan. Dick bleef achter om een verstopte gootsteen te repareren.

De bedoeling was dat we de bamboe constructie die al gebouwd was van binnen en buiten met modder zouden besmeren, die dan vervolgens in de zon uithardt. Ik probeer er een filmpje van te plaatsen op Facebook. Ik heb me uitstekend vermaakt. Het dorp is op fietsafstand. Ze hebben hier een aantal fietsen staan die redelijk worden onderhouden. Dat wil zeggen, ze rijden! Uiteraard hebben die fietsen geen kettingkasten en wielbeschermers noch betrouwbare remmen. Er moesten dus regelmatig noodstoppen gemaakt worden door van de fiets te springen en er zat er nog wel eens een lange rok – die alle vrouwen buiten het AHI terrein aan móeten vanwege de tere gevoelens van de ware gelovigen – tussen een ketting of een spaak.

Ik het dorp aangekomen moesten we eerst helpen de modder zacht en kneedbaar te maken. Daartoe wordt een voormalige termietenheuvel afgegraven. De losgewoelde aarde wordt natgemaakt en daar moet je dan met je blote voeten in rondstappen tot de boel kneedbaar en smeerbaar is. Ook daarbij heb je niet echt gemak van je lange rok. Dus die hadden we allemaal al snel tot aan ons middel opgetrokken. Zedigheid is soms een overgewaardeerde deugd. Ik had mijn short onder mijn rok dus ik bleef deugdzaam, ook in de ogen van de gelovigen.
.
Toen de eerste lading modder de juiste plakkerige structuur had bereikt, gingen we eerst in een ketting ballen modder aan elkaar staan doorgeven. Daar krijg je al heel aardig spierballen van. Daarna kon het echte mudden beginnen. Vanaf de basis plak je of gooi je – net hoe je je voelt - klodders modder tussen de constructie. Er wordt van binnen en van buiten aan de muur gewerkt, dus krijg je regelmatig de volle laag wanneer er wat erg enthousiast modder in de constructie wordt gegooid, die er dan aan de andere kant weer uitvliegt, in je gezicht, je haar en over al je kleren heen. We zagen er binnen de kortste keren uit als wadlopers. Alleen is deze klei rood.

Jean en ik waren onvermoeibaar en werkten al die jonge meiden met hun valse wimpers en lagen make up eruit. (Kleine variant op een spelletje: “Ik ga naar de bush en ik neem mijn koffer mee met daarin …: hoge hakken, glitterjurken, een krultang, een haardroger, parfums, lotions, valse wimpers, vloeibare make up, en wat je verder al niet bedenken kan om het leven in een oerwoud bezuiden de Sahara aangenaam te maken.” Je kan het zo gek niet bedenken, ze hadden het bij zich. En het was een ontzettende teleurstelling voor ze dat al die apparatuur niet gebruikt kon worden. Hoewel, ze hadden het kunnen weten als ze de informatie gelezen hadden die je tevoren krijgt toegestuurd.

De meisjes waren allemaal leuk toen de eerste cultuurschok eenmaal voorbij was. Die gingen na het eten ook uit zichzelf in de keuken helpen afwassen. De mannen waren meer categorie braakmiddel. Veel geklets, weinig actie. Tijdens het ‘avondmaal’ op de eerste avond van hun verblijf in het AHI moest iedereen om beurten vertellen wat ze naar Afrika had gebracht. Er kwam erg veel God voor in die verhalen. Niet te geloven wat Amerikanen allemaal aan opdrachten krijgen rechtstreeks uit de hemel. Ik hoor nooit wat!

Er was een man bij die ik moeilijk verstaan kon, dus hij zal misschien wat anders gezegd hebben dan wat ik zo nu en dan opving: “God stuurde me een email; Toen kreeg ik telefoon van God,” en zo nog een paar van die momentopnamen. Later bleken de Jaja’s het ook zo gehoord te hebben. Daar hebben we dus nog veel lol over gehad, vooral toen bleek dat uitgerekend hij zich aan alles wat op werk begon te lijken onttrok. Hij was zelfs nog schoon toen we terugkwamen van het ‘mudden’. Ik heb de modder nog steeds niet onder mijn teennagels vandaan.

We zijn er met zijn drieën zaterdag nog ‘even’ heen gefietst. Dick had een fiets waarvan het zadel meteen helemaal naar beneden zakte, waardoor hij eruit zag als een kabouter op een speelgoedfietsje. De remmen van mijn fiets werkten deze keer wél uitstekend, waardoor ik de eerste de beste keer dat ik moest remmen over mijn stuur heen vloog. Maar buiten mijn gekrenkte trots heb ik daar verder niets aan over gehouden.

Er bleek na ons vertrek niet veel meer gedaan te zijn. Er moet waarschijnlijk nog een kudde zendeling langs om het karwei af te maken.

Wat ook tot veel vreugde leidde, zelfs onder het personeel, was dat de man met de hotlijn naar God bij alles wat voor hem werd neergezet vroeg of hij het veilig kon eten. Ze zijn hier bij AHI errrrug schoon. Zelfs op 5 meter hoogte worden de muren afgesponst, en alles wat geschrobd kàn worden, wordt geschrobd, iedere dag! En ook de keuken wordt ontsmet als ware het een operatiekamer. Je kunt hier veilig eten. Maar kennelijk dorst hij niet meer op God te vertrouwen nu de email en de telefoon niet werkten. Ze gingen ook nog een paar dagen in de bush kamperen. Ik ben benieuwd hoe hij zich daar gehandhaafd heeft.

Drie keer in de week houden we ’s morgens assemby, waarbij veel gezongen en getrommeld wordt. Voornamelijk Amerikaanse psalmen die ik nog nooit gehoord heb, maar ook een paar die ik wel ken, en die zing ik blijmoedig mee. Dus nu willen ze van mij ook songs leren.

Ik bleek zowaar nog een hymn te kennen “Put your hand in the hand of the man who stilled the water,” een tophit uit de jaren 70. Helaas kennen Jean en ik alleen het refrein en even googlen is er hier niet bij. Ga ik vandaag even doen. En dan is er nog “Morning has broken”, een psalm die Cat Stevens ooit op de plaat gezet heeft. Maar daar kwamen we allebei niet verder mee dan de eerste regels. Ook vandaag maar eens even googlen. En dan is er natuurlijk nog “By the rivers of Babylon” maar hoe kan je dat nog serieus zingen na wat Bony M er van gemaakt heeft! Bovendien heb ik ook daar de tekst niet van. Voorlopig leer ik ze “The Rose,” waar ik zonder google hulp de tekst van ken. Dat vinden ze prachtig. Weer eens wat anders dan al die heiligheid, toch? Geheel spontaan hebben ze daarna zelf op de radio een zender gevonden die country and western draait. En nu blèrt de hele dag “Ghost riders in the sky” door het restaurant.

En toen vond ik gisterenavond tussen de prachtige waterverf schilderijtjes die Maggie maakt een prent van een dansende Christusfiguur met de volledige tekst van “Dance then wherever you may be”. Dat hadden wij vroeger thuis op een LP van de Dubliners. Dus daar kunnen we in elk geval morgen vast mee beginnen.


zodra ik in Zanzibar ben aangeland, worden de contacten weer beter.

liefs