verhuizen, minna, verhuizen, vso en nog een keer

Het was natuurlijk ook geen ideale combinatie: op donderdag verhuizen en op vrijdag naar Minna vertrekken. Dat zou in Nederland ook problemen opgeleverd hebben. Maar er werd me verzekerd dat de flat klaar was en dat ik over kon, en iedereen was zo enthousiast dat het zeker zou gaan lukken, en ik wilde zo graag verhuizen... Eerst nog ‘even’ met Helen Ongji,een van de messengers naar de markt want: geen lakens en slopen, potten en pannen, schoonmaakspullen en noem maar op. Ik was zo door mijn eindelijk uitbetaalde onkostenvergoeding heen.

Ik heb duidelijk een hele vlakke leerlijn, en mijn optimisme is van een ongebreideldheid … De schok kwam dan ook behoorlijk aan. Het VSO meubilair dat maandag al zou zijn opgehaald, stond nog overal in de weg. De schilder, die in het weekend begonnen zou zijn, was net klaar met de muren – nou klaar – en was nu bezig met de deuren, nou ja bezig – mijn kleindochters zouden het ongetwijfeld netter hebben gedaan. Dus was ik de eerste uren voornamelijk bezig met wanhopige pogingen het VSO kantoor aan de lijn te krijgen, onderwijl de schilder hinderlijk volgend om de overal druipende en gemorste verf achter zijn kont op te ruimen, Yohanna (onze klusjesman) achter zijn vodden te zitten zodat ten minste een deel van het plastic zeil dat hier voor vloerbedekking doorgaat gelegd zou worden, en de bewaking ervan te overtuigen dat het meubilair dat buiten op de stoep stond uitgestald echt voor mij bestemd was.

Rond 6 uur was het grootste deel van het VSO spul eindelijk afgevoerd en het mijne naar binnen gedragen, maar toen wilden de heren geld, want ze hadden de bus gemist en konden niet naar huis komen en ze hadden echt geen tijd meer om de bedden in elkaar te zetten. OK zaterdag zou ik weer terug zijn, dan zocht ik het wel verder uit. En pas toen realiseerde ik me dat ik nog maar 200 naira had, en dat is geen goed idee als je op reis gaat. Mijn eigen geld lag nog in de hotelsafe en daar zou ik het zaterdagavond pas uit kunnen halen. Gelukkig zou ik deze keer in stijl reizen in de 4x4 van mijn nieuwe Nederlandse vriendin Willy, maar toch …

Ik wist dat er problemen waren met het water, want we hadden al eerder plassen in de badkamer gevonden, maar we konden het lek niet vinden, en aangezien er helemaal geen water was op dat moment, leek het allemaal niet zo erg. Koken ging een avontuur worden want ik had nog nooit eerder met butagas en een kampeerstel gewerkt, maar dat ging prima lukken, want ik had Mat immers tegen Yabani horen zeggen dat hij er voor moest zorgen dat er een volle gasfles zou zijn. Niet dus. Ik was net lekker op dreef toen de gasfles de geest gaf. Niet echt lekker, zo’n half-gekookte maaltijd, maar dat is inmiddels wel het laatste waar je me over hoort zeuren. Ik moest om 6 uur klaar staan de volgende dag, dus ik heb de kleren die ik kon vinden nog snel even bij elkaar in een tas gegooid en heb me op mijn matras geïnstalleerd, in het donker, want er was inmiddels ook geen stroom (NEPA, zoals ze dat hier noemen) meer.

De volgende ochtend werd ik opgepikt door Willy’s chauffeur die me afleverde bij haar flat in een ongelooflijk sjieke compound, waar ze hun eigen 25-meter zwembad hebben. Dat flatje ziet er wel effe anders uit dan het mijne, maar zij is dan ook geen volunteer. Onze medereizigsters, 4 onderwijzeressen van de Amerikaanse school, stonden inmiddels al te wachten. Vier van ons persten zich in de 4x4 en Heather reisde met Willy en haar zoons in haar eigen auto. Reizen op Nigeriaanse wegen blijft een beetje spelen met je leven, maar in zo’n 4x4 is het toch een stuk aangenamer dan in een drop taxi, zeker in zulk gezelschap.

Willy’s man, Tal, beheert buiten Minna een modelboerderij die het eigendom is van een van de vorige presidenten, Abubakar. Hij heeft natuurlijk net zoveel bij elkaar gestolen als iedereen die hier ooit een officiële functie heeft vervuld, maar hij is een van de weinigen die ook teruggeeft aan de maatschappij. De boerderij heeft een kleine melkveestapel die verzorgt wordt door Fulani. Dit zijn van huis uit veedrijvers met een natuurlijke aanleg voor de verzorging van koeien, aardige mensen. We hebben ’s middags nog een hele tijd staan kijken bij het melken. Het ziet er allemaal prima uit. De melk wordt meteen verwerkt tot yoghurt die voornamelijk in Minna en omstreken verkocht wordt. Naast de boerderij is een school opgezet. Onderwijs is er gratis voor alle kinderen van het personeel en kinderen uit de buurt voor zover er plaats is.

De school was het eigenlijke doel van onze reis. Hij steekt de school met kop en schouders uit boven wat ik tot nu toe van onderwijs gezien heb in Nigeria. Niet dat dat heel veel zegt. Ook deze school heeft geen materiaal en geen boeken, maar het personeel komt vriendelijk en enthousiast over en probeert kinderen te betrekken in hun onderwijs. Er wordt niet geslagen en hier en daar waren zelfs speelhoeken ingericht, een verder ongekend fenomeen. En we waren zowaar welkom tijdens de lessen. Dat had ik nog niet eerder meegemaakt. Als kinderen met goede antwoorden kwamen, werden ze beloond met een klassikaal 3x hoera, waar ze apentrots op waren. We waren er op bezoek op uitnodiging van de staf, die van de Amerikaanse school tips en hulp hoopt te krijgen. En daar maakte ik dus plotseling deel uit van een panel van ‘deskundigen’ en had ik eindelijk het gevoel nuttig te zijn. We hebben ze gezamenlijk de hemel ingeprezen voor wat ze allemaal al bereikt hadden en in de toekomst gaan we zeker helpen met een uitwisselingsprogramma en het opzetten van een bibliotheek. Daar verheug ik me op.

We zouden logeren in de ‘boerderij’. Geen idee wat ik me daarbij moest voorstellen. De Amerikaansen hadden dat duidelijk beter voorbereid. Ik had er zelfs niet aan gedacht een boek in mijn tas te stoppen, laat staan een zwempak en mijn camera lag nog op kantoor. De boerderij bleek een soort van paleis uit een sprookje van 1001 nacht. Mijn slaapkamer alleen al was groter dan mijn hele flat. Alle kamers hebben hun eigen huiskamer, smaakvol gemeubileerd met een prachtige bankstel en een glazen eettafel met 6 stoelen, tv meubel, stereo installatie, om je maar even een indicatie te geven van de omvang van die huiskamer. Badkamer met enorme power shower en een eigen keuken. Prachtige marmeren vloeren in de gangen, binnenplaats met fontein waar de Romeinen jaloers op geweest zouden zijn, prachtig zwembad, tennisbaan en een prachtige eigen moskee. Het geheel blijkt ontworpen te zijn door, hou je vast, een Israelische. Tal is trouwens ook een Israeli. Islamitische Nigerianen hebben daar duidelijk geen problemen mee.

Met een van Barbara geleende bikini bleek het prima zwemmen en boeken waren er ook zat. Bovendien heb ik nog steeds te veel energie en het is een omgeving waarin je prima aan de wandel kunt gaan, mooi en redelijk vlak met van die leuke dorpjes waar je haast niet weg komt omdat iedereen je aan de praat houdt. Kortom, een lustoord waar ik graag zal terugkeren en, is me verzekerd, waar ik ook in de toekomst welkom ben. Voordat we vertrokken wilden we toch ook nog even naar het dorp waar de Fulani wonen. Het ligt echter zo goed verborgen in de bush dat we grote moeite hadden het te vinden, hoewel Willy er zeker vaker is geweest. Dat was buitengewoon interessant, vooral de uitleg over al die ingewikkelde familierelaties. Prachtige mensen: lange slanke lichamen en mooie gave gezichten. Zelfs de kleinsten zijn opgemaakt in ingewikkelde patronen en hun haren zijn versierd met knopen en strikken. Waarom had ik nou die camera niet bij me? Martina beloofde me haar foto’s te sturen, maar ik heb ze nog steeds niet.

Op de terugweg bleek dat de Amerikaansen er een uitgebreid sociaal leven op nahouden waar ik van nu af aan bij betrokken ga worden. Ik ga zelfs bridge leren! Willy’s chauffeur zette me bij het hotel af zodat ik mijn geld uit de kluis kon halen, en hoewel hij dat niet hoefde te doen, bleef hij op me wachten om me daarna naar huis te brengen.

Mat belde vrijdags op dat hij zaterdagavond om 6 uur iemand zou sturen om de gasfles om te ruilen. Maar wij gingen veel te laat uit Minna weg en kwamen vervolgens vast te zitten in het verkeer. Dus was het half 7 voor ik binnen was. Toen bleek dat je ook efficiente Nigerianen hebt die wel op de klok kunnen kijken, want Imogie was al geweest en helaas weggestuurd door de bewaking. Dit weekend dus geen gas meer, maar ik moest toch naar de VSO cursus.

In de flat stond de hele badkamer en een deel van de hal blank. Deze keer was er duidelijk wat meer lekkage geweest, maar nu was er inmiddels helemaal geen stromend water meer, het lek was niet te vinden en Marilyn stuurde een smsje dat zij, Peter en Mary en Dave en Marebecq in het Zuespark zaten, nog geen 10 minuten bij mij vandaan. Dus heb ik de deur achter me dicht getrokken en ben lekker naar het Zuespark gegaan alwaar wij elkaar tot diep in de donkere nacht hebben vermaakt met gruwelverhalen over Nigeriaanse placements. Dave had foto’s van een enorme schorpioen die hij in zijn badkamer gevonden had. Dan is een beetje wateroverlast al een stuk minder erg, dacht ik…

Zondag om 6 uur werd ik wakker van het geluid van stromend water. Toen liep het inmiddels de hal al in. Het water bleek uit de spoelbak te spuiten en was niet te stuiten omdat alle afsluitkraantjes lam zijn. Uiteindelijk ben ik ten einde raad naar de bewaking gerend en die hebben een loodgieter uit zijn bed gehaald. Loodgieter leek het probleem om 7 uur onder controle te hebben, maar om 9 uur stond de boel weer te spuiten. Om half 10 leek de zaak onder controle en Marilyn belde of ik zin had om mee naar Sahad superstore te gaan. Ik had zelf ook nog wel het nodige aan boodschappen, dus dat leek een prima tijdverdrijf voor de zondag. Maar toen we met armen vol spullen weer in de flat arriveerden, konden we meteen weer aan het dweilen slaan. Deze keer was de loodgieter niet te bereiken, maar Marilyn frunnikte een ingewikkelde constructie in elkaar met behulp van een net bij Sahad gekocht keukenmes waarmee de vlotter omhoog gehouden werd, en dat stelpte de vloed. Maar goed ook, want we moesten weg naar onze VSO cursusweek. Alleen toen we de deur uitwilden, brak het hele slot los van de deur en we zaten opgesloten. Gelukkig was een van de bewakers auto’s aan het wassen net onder mijn raam, dus die hoorde ons roepen.

De VSO week begon met een bezoek aan het leukste restaurant van Abuja: de Abachi baraks. Het is ooit begonnen als een markt voor troepen gelegerd in Abachi en is uitgegroeid tot een enorm openlucht restaurant. Op de binnenplaats tussen de winkeltjes staat een aantal vrouwen verse vis te grillen boven open vuren. Je loopt rond en kiest een vis uit die vervolgens voor je wordt klaargemaakt. Het zijn enorme vissen, dus meestal zoek je een maatje met wie je een vis kan delen. Eten doe je uiteraard met je handen. De drankvoorziening wordt weer door andere stalhouders geregeld. Waanzinnig druk met voornamelijk Nigerianen. Ik vind het er altijd weer zo leuk. Alleen de toiletten benemen je een beetje de lust, vooral als je je weg doo de ammoniak dampen moet vinden bij het licht van een enkele kaars.

Fantastisch om iedereen weer te zien en alle verhalen te horen, maar ik had het cursusprogramma verder wel kunnen missen. Het grootste deel zou aanzienlijk beter tot zijn recht gekomen zijn in de eerste week, toen we echt nog van niets wisten. Ik zat niet te wachten op weer een week hotel, Crystal Palace deze keer: slechte keuken, levensgevaarlijke douches en water dat meestal niet stroomt, maar wel internet op alle kamers dat helaas uitgerekend deze week niet werkte, vandaar de radiostilte), en wilde eigenlijk gewoon aan het werk in die flat.

Dankzij Mat lukte het om Yohanna maandags naar de flat te krijgen om het slot te repareren. Imogie kwam meteen mee om de gasfles om te ruilen, dus gas heb ik nu, maar ze konden geen van tweeën blijven om verder te werken. Jammer, jammer daar ging een prachtige gelegenheid om te spijbelen. Donderdags, dan zouden ze komen en dan zou alles verder worden afgemaakt. Yohanna had de hele waslijst van ‘nog te doen’ bij zich en dat kwam verder allemaal prima in orde. De bewaker zou zorgen dat de loodgieter er dan ook was. Dan toch maar loyaal terug naar de cursus.

Donderdag zou ik worden opgehaald door een van de chauffeurs, die uiteraard weer niet kwam opdagen. Mat had de reservering vergeten. Uiteindelijk werd het zo laat dat ik niet meer eerst naar kantoor kon om mijn emails te lezen,want iedereen zou immers om 11 uur voor de deur staan!

Hoe houd ik het toch vol om zo naïef te blijven. Natuurlijk kwamen ze niet, geen van allen. En niemand was te bereiken, dus je weet ook niet of je moet blijven wachten of dat je wel weg kan gaan omdat ze toch niet meer komen. Ik had er om 4 uur zo de balen van dat ik Mat heb uitgescholden door de telefoon. Ontzettend onredelijk natuurlijk, want hij kon er zeker niets aan doen. Het is me nog niet vergeven, geloof ik. De radiostilte is oorverdovend.

Vrijdag, zaterdag en zondag nog meer VSO werk, maar om het gecompliceerd te houden, in een ander hotel. Wat zal ik ervan zeggen? Soms nuttig, soms ronduit stomvervelend. Blij dat het achter de rug is. Daar kreeg ik een kamer waar het water of vrijelijk de ruimte instroomde, of helemaal niet en ook daar was ik dus aangewezen op de vertrouwde bush douche. Ook daar belooft het personeel je de hemel en een in goud gevatte loodgieter als je toch maar alstjeblieft ophoudt met zeuren, maar zondag waren de kranen en de watertoevoer nog steeds niet gerepareerd. Zou het de combinatie Wil en water zijn die verstoord is?

Maandag is dan de loodgieter toch eindelijk gekomen, niet om 8 uur, zoals afgesproken, maar om half 11. Hij is de hele dag zoet geweest. Er moesten steeds nieuwe onderdelen gekocht worden, en dan vertrok hij weer voor een uur of zo. Uiteindelijk heb ik hem geld geleend, want hij had niet voldoende, en bij NCCE was niemand te vinden die de onkosten kon fiatteren.

Yohanna de hele dag niet gezien of gehoord. Uiteindelijk lukte het om 3 uur Sahabatai aan de telefoon te krijgen. Yohanna had niet kunnen komen omdat de auto’s op de maandag allemaal droog staan, dan moet er eerst benzinegeld gefiatteerd worden voordat er getankt kan worden en als de financieel directeur laat is, en dat is ze altijd, kan dat dus wel even duren. Niemand die op de gedachte komt dat je die benzine ook op vrijdag kan fiatteren, of nog beter, vrijdags die auto’s vol kan tanken. Dat zou te veel op plannen lijken. “Je moet begrijpen dat het vandaag maandag is”, zei Sahabatai op een toon of ze de dorpsgek iets moest uitleggen. Zelf zag ze er niets vreemds in dat een kantoorbus die personeel moet halen en brengen niet rijden kan en dat de halve staf dus niet werkt vanwege dit krankjoreme beleid. Overigens had Yohanna sowieso niet kunnen komen, want zijn onkostenlijstje voor de reparatie in de flat was nog steeds niet gefiatteerd door zelfde directeur van financiën, en dat kon nog wel een paar dagen duren, sprak Sahabatai. Ik moest maar geduld leren hebben. Al is iemand dat nog een keer tegen me zegt, vallen er doden, vrees ik.

Hoewel ik me had voorgenomen in staking te gaan en mijn gezicht niet meer te laten zien voordat die flat nou eindelijk klaar is, ben ik dinsdag gezwicht voor de eenzaamheid. Hier op kantoor heb ik tenminste mensen om me heen en ik hoor dingen die ik thuis niet hoor, zoals dat Mat hals over kop naar Lagos is gestuurd voor een crisis in een van de colleges daar. Dat verklaart de radiostilte in elk geval. En ze zijn allemaal zo hartverwarmend blij me weer te zien. Josef ging meteen koffie voor me maken en verzekerde me dat Mat ook vanuit Lagos nog aan het proberen is geld voor me vrij te laten maken om aan de flat te werken. Maar ik kan het niet meer lopen. Hoewel de afstand prima te doen is, is de weg zo gevaarlijk dat ik nu wel gehaald en gebracht moet worden. Jammer. Gisteren ben ik uiteindelijk gered onder een viaduct waar het trottoir plotseling ophield en het verkeer rakelings langs me raasde door een hele aardige meneer in een busje die mijn bloed niet wilde zien vloeien.

En zo liep ik dus vanmorgen een van mijn toekomstige echtgenoten, de prins van Tabanni, tegen het lijf. En hij heeft zich nu over mijn droevig lot ontfermd en probeert vaart te zetten achter de hele zaak. Hij wist voor elkaar te krijgen dat Yohanna geld kreeg en hopenlijk loopt die nu samen met een behoorlijk pissige Sabahatai, die zich gepasseerd weet, op de markt rond om spullen voor me te kopen.

Al wachtend op verder nieuws onderhouden de prins en ik elkaar met het vergelijken van onze culturen, terwijl ik al kletsend probeer deze aflevering af te maken en op het net te zetten. Het gesprek is bizar, maar ook ongelooflijk leuk. Nigerianen hebben een ontwapenend openhartige manier van praten over hun sexualiteit, maar tegelijkertijd zijn ze zo onwetend. Het heeft nog even geduurd voordat hij geloven wilde dat ik echt geen kinderen voor hem kan produceren al houdt hij me nog zo aangenaam bezig. Vervolgens hebben we vraagstukken onder de loep genomen van overbevolking en vrouwenrechten, (hij is er een van de 87 en wil er zelf nog minstens 10 terwijl zijn vrouw vindt dat ze met 3 kinderen meer dan genoeg haar plicht heeft gedaan), en het feit dat hij als hij sultan wordt, vier bijvrouwen moet nemen waarvan ik er één mag zijn. En we hebben HIV/Aids en het feodale stelsel ook maar meteen even meegenomen. Hij zegt dat ik hem aan het nadenken heb gezet. Zal ik dan toch nog wat nuttigs doen in dit land?