Het leven van een expat in Jakarta

Het is toch een vreemd leven dat we hier leiden. We beginnen onze dag zeer op ons gemak met ontbijt in de executive lounge op de 29e verdieping. Daar hebben ze wat minder keuze dan de 100 + gerechten die worden geserveerd in het grote restaurant waar alleen het plebs mag komen. Maar hier heerst zo’n beschaafde rust en de bediening is er nóg persoonlijker. En als we iets bijzonders willen, dan wordt het uiteraard voor ons gehaald, want onze wens is hun bevel.

Om een uur of 9 taait Mel af naar zijn werk, en ga ik terug naar onze suite, ik herhaal het nog even: onze suite, om zware taken te verrichten als het in een waszak stoppen van de 2 stuks wasgoed die we dagelijks grateloos en voor niets kunnen laten wassen, dankzij onze hoge status.

Als ik eerst naar de health club ga, die ik tussen 9 en 12 meestal geheel voor mezelf heb, vertrek ik met mijn badjas onder mijn arm, want er zijn ook whirpools, steamrooms en sauna’s, waar ik uiteraard in moet na gedane arbeid. Meestal is er wel een trainer aanwezig die me kan helpen met stretchen na afloop. Het is te onbegrijpelijk voor woorden dat ik dat zelf zou willen doen.

Als ik aan het werk ga, neem ik mijn laptop onder mijn arm en vertrek voor gezelschap en de draadloze netwerkverbinding naar de lounge, waar onmiddellijk iemand koffie voor me gaat maken als ik binnenkom. Uiteraard kent vrijwel ieder lid van het personeel ons bij naam en toenaam. Ik ben Ibu of Mrs Wil of Ibu dan wel Mrs Schnapper. Een enkele keer ben ik ook Ibu Mel. Mel is Pak Mel of Pak Schnapper. Hij is nooit Pak Wil, helaas.

En dat kennen gaat echt héél ver. Dat de mensen met wie je dagelijks te maken hebt, weten wie je bent, OK, maar je staat toch raar te kijken wanneer kamermeisjes en –jongens, die je nooit eerder gezien hebt, bij je in de lift stappen – alleen als ik zeg dat het mag, anders laten ze de lift voorbij gaan – met een vriendelijk “hello, Ibu Schnapper!”

Het enige dat me zo onderhand steeds meer gaat tegenstaan is het gebrek aan natuurlijke circulatie, ramen blijven hermetisch gesloten, de airco die overal op vriezen staat, en die vervelende muzak in de lounge. Maar daar heb ik inmiddels wat op gevonden: de health club op de derde verdieping. Een groot gedeelte van die verdieping is open ruimte met een zwembad en een prachtige tuin. Het zwembad stelt niet veel voor, en we zwemmen hier dan ook bijna nooit, daar hebben we het wedstrijdbad in the American Club voor. Maar de tuin heeft van die comfortabele zitjes. Officieel heb ik hier geen netwerkbereik, maar als ik eerst even in de lounge on line ga, dan blijf ik gewoon aangesloten als ik vervolgens naar de tuin ga.

Overdag kan je er een kogel afschieten, dus het personeel verveelt zich stierlijk en komt regelmatig praatjes met me maken. Op een gegeven moment begrepen ze dat de lengte van mijn verblijf gedicteerd wordt door de levensduur van mijn batterij, want een van de trainers kwam aandragen met een enorm verlengsnoer, zodat ik wat langer kan blijven. Het spreekt vanzelf dat ze meteen met handdoeken en water aandraven als hier iemand arriveert, want gasten kunnen hun tere billen niet zomaar op de kussens laten zakken. De gedachte dat men handdoeken en water zelf zou pakken, stuit ze pijnlijk tegen de borst.

Om een uur of 4 komen alle nannies met hun kindertjes. Management bestaat vrijwel uitsluitend uit buitenlanders uit alle uithoeken van de wereld. De Sales Manager is een Nederlander. Die mensen hebben allemaal appartementen in het hotel. De meesten hebben jonge kinderen die hier naar school of peuter opvang gaan. Maar ’s middags treffen ze elkaar hier in de tuin, onder het wakend oog van even zoveel nannies als er kinderen zijn. Het zou te gek worden als één nannie voor meer dan één kind tegelijk zou moeten zorgen.

Dat zie je in weekend in de malls ook. Als ouders zich al zelf bezig houden met de kinderen, dan is het meestal de vader. Moeders wankelen rond op pijlers van hakken in hele korte, strakke jurkjes en kijken voornamelijk verveeld. In hun kielzog vaders, kinderen en nannies, voor elk kind één.

Ik houd overdag de websites bij waarop activiteiten in Jakarta worden aangekondigd, zoek naar websites van scholen, instituten en liefdadig instellingen en stuur mijn resumé op, houd me, met grote dank aan Jan van Wieringen, die wat dat betreft onze grote animator is en vrijwel al het werk verricht, met Mels website bezig, chat met mijn dierbaren, bereid cursusmateriaal voor Bangladesh voor, schrijf een cursus Engels voor Mels collega’s en werk zo nu en dan aan de blog.

Ik had hele mooie powerpoint presentaties klaar voor Bangladesh, al zeg ik het zelf,maar voorlopig zijn ze even niet nodig. Bangladesh is niet klaar voor ons. Geen van de consultants is betaald voor werk verricht vanaf januari, ook Mel niet, en dat is op zich al een reden om even pas op de plaats te maken, maar de helft van het kantoorpersoneel blijkt inmiddels overgeplaatst en de andere helft heeft ontslag genomen, de zalen waar de trainingen gehouden moeten worden zijn niet geboekt, en de studenten is niet verteld wanneer de trainingen beginnen. Dus hebben we ons vertrek uitgesteld. Bangladesh had zelf bedacht dat wij dan maar half juli moeten beginnen.

Hier blijven is geen probleem. Mel heeft stapels werk en was al niet blij dat we er uit moesten breken. Maar ik heb een probleem met dat opschuiven, want dat gooit al onze plannen voor september en oktober in de war. Dus nu ben ik voorzichtig aan het duwen om Bangladesh dan maar helemaal uit te stellen tot oktober, dan kunnen we samen naar Nederland in september, en dan kunnen we in Bangladesh beginnen bij terugkomst van ons verlof. En mijn argumenten zijn zo logisch! Het is veel beter voor hier als Mel 4 maanden aan een stuk werkt, en wie zegt dat Bangladesh volgende maand wel klaar is? Mel heeft even tijd nodig om het te laten bezinken, maar hij gáát wel om ….

Mel heft ontzettend aardige collega’s, die uitstekend Engels spreken. Maar hun geschreven Engels is erbarmelijk. Daar kwamen we achter toen ze Mel vroegen of hij hen wilde helpen met hun CVs. Als dit project afloopt, volgend jaar, dan staan zij ook op straat, en dus zijn ze stiekem al aan het solliciteren. Stiekem want nu al solliciteren wordt gezien als gebrek aan loyaliteit en dat zou ze hun baan kunnen kosten. Onder de dekmantel van Pak Mel en Ibu Wil op een echte Indonesisch lunch trakteren, hebben we in hun pauze in een van de vele restaurants in de mall hier hun CVs met ze besproken. Mel had uiteraard prima tips over de inhoud van die CVs, maar er zaten ook zoveel taalfouten in, dat we ter plekke afgesproken hebben dat ik een cursus voor ze in elkaar draai op basis van die CVs. Vanaf volgende week, iedere vrijdagmiddag in onze suite, ik herhaal het weer even: onze suite.

Om niet iedere dag in dat hotel rond te hangen, stap ik regelmatig mee in de auto als Mel op locatie interviews moet afnemen. En terwijl Mel aan het werk is, ga ik, al dan niet in gezelschap van de chauffeur aan de wandel, voor zover als het hallucinerende verkeerscirculatieplan en het gebrek aan voetpaden dat toelaat, of ga naar het dichtstbijzijnde museum. Inmiddels stap ik zelf ook wel in taxi’s als ik ergens naartoe wil, hoewel ik geneigd ben om toeristen dingen uit te stellen omdat het gewoon leuker is die samen te doen. En, helaas, wat doorsnee verveelde expat spouses en boven modale Indonesiërs beschouwen als leuk tijdverdrijf, het shoppen in enorme malls, is minder aan me besteed.

Het is altijd een klereherrie in die malls, want om de 10 meter vind je wel een stalletje waar illegaal gekopieerde muziek verkocht wordt, en die moet natuurlijk keihard gespeeld worden. En heel hard boven die cacafonie uit dan nog eens die eindeloze muzak. Indonesiërs werken heel hard, wordt me verzekerd. Je zou het niet zeggen als je in die malls rondloopt, want je wordt voortgestuwd door de menigten op welk uur van de dag dan ook, hoewel het in de winkels zelf altijd stil is. En verder, lijk alles op een gegeven moment op elkaar: hele dure en nepsieraden, heel veel vormeloze goedkope batik, maar ook heel veel designer spul waar ik met een been nog niet in kan. Die Indonesische meisjes zijn allemaal van die poppetjes! Een hele enkele keer hebben ze ook wat XXL in de rekken hangen, en daar kan ik me dan net aan inpersen!

Al doende begin ik nu toch eindelijk een beetje inzicht te krijgen, in elk geval wat Zuid Jakarta betreft, wat waar is en hoe je er moet komen. En zo kon ik gelukkig ook zonder moeite de tandarts vinden die me was aangeraden door de expats die we hier inmiddels toch regelmatig ontmoeten. Die tandarts was effe nodig vanwege een opspelende kies waar ik een wortelkanaalbehandeling voor nodig had. Ook wat dat betreft is het maar goed dat we nog niet weg hoeven. Dan kan die tandarts ook even rustig de tijd nemen! De tandarts heeft twee assistentes, één alleen kan het werk duidelijk niet aan. Bovendien heeft ze ondersteuning van een balie met twee receptionistes en een caissière. Dat zou mijn tandarts eens moeten zien, die werkt meestal alleen! Voor de röntgenfoto’s van mijn kies word ik volledig in het lood verpakt,en ook de assistentes trekken loden schorten aan. De tandarts verdwijnt even helemaal uit beeld! Voor de vervolgafspraken krijg ik tijdig smsjes. Anders zou ik het misschien vergeten, nietwaar.

‘s Avonds zijn we cultureel dan wel zakelijk bezig met borrels en bijeenkomsten waar we andere expats ontmoeten, diners met collega’s waar we de laatste roddels over de consultant wereld horen, of film en theater voorstellingen, maar we gaan ook vaak naar de lounge voor het borreluur (van 5-9), waar de snack bestaat uit uitgebreide gourmet maaltijden voor de arme, hardwerkende hotelgast. Marriott is beroemd om zijn geweldige keuken – en zijn hier in totaal 4 restaurants,allemaal even goed – en de kilo’s vliegen er helaas aan. We worden ook regelmatig door het Marriott zelf uitgenodigd voor sociale functies: een proeverij van hun nieuwe serie Italiaanse wijnen, de opening van het ‘Sjanghai seizoen’ in het Chinese restaurant, Japanse avond in het Japanse restaurant, enz.

Je zou hier maanden kunnen wonen en toch naar huis teruggaan met het idee dat Indonesië een uiterst welvarend land is, waar armoede volledig is uitgebannen. Ik verkeer alleen maar in prachtige gebouwen, bevolkt met zorgvuldig geklede en verzorgde mensen. Zodra ik weer naar buiten stap, beginnen mensen taxi’s voor me aan te houden, en niet zo maar een taxi, maar een blauwe taxi van de bluebird maatschappij, want die schijnen veel veiliger te zijn dan andere soorten. Als ik zegt dat ik wil lopen word ik meewarig aangekeken en dan krijg ik een hele litanie van ‘te ver’, ‘te gevaarlijk’, ‘te heet’, ‘te veel verkeer’, en ze laten me alleen maar gaan als ik mijn stem verhef en/of plechtig beloof dat ik echt een taxi aan zal houden als ’het niet meer gaat(!).

Dat er ook nog een andere wereld is, dat zie je pas als het je lukt om aan die zorgzucht te ontkomen. En dan blijkt Jakarta niet anders dan Dhaka of Abuja. Krottenwijken liggen tussen de hoogbouw ingeperst en daar krioelt het van leven. Overal handel, overal spelende kinderen, maar ook heel veel armoede.

Waarom het toch zo gevaarlijk zou zijn is me nog steeds onduidelijk. Het verkeer is druk, maar wel gedisciplineerd en er wordt gestopt voor voetgangers! Kom daar elders eens om! Mensen gapen je na, een wandelaar is op zich al vreemd, een wandelende blanke is te gek voor woorden, zeker in een krottenwijk. Maar niemand valt je lastig, hooguit loopt iemand die een paar woorden Engels spreekt een tijdje met je op om dat Engels op je uit te proberen, en dan probeer ik omgekeerd mijn anderhalve woord Indonesisch uit. En als we niets meer te zeggen weten dan loopt de gesprekspartner gewoon weer weg. Geen probleem. Meestal houd ik het vol tot aan een van de vele fly-overs. Dan kan je echt nergens meer heen. Er is zelfs geen vluchtstrook. Maar er is altijd wel een taxi, en soms is die zelfs blauw. Ik stap gewoon in de taxi die voor me stopt van welke kleur dan ook, en ik kom altijd thuis zonder enig probleem. Volgens mij is het idee dat alleen bluebirds veilig zijn een samenzwering tussen de hotels en de bluebird maatschappij, en praat iedereen elkaar na.

De beveiliging is hier ook waanzinnig. Je komt geen gebouw binnen zonder dat je tas uitgebreid is bekeken van binnen en van buiten, en je moet altijd door een poortje. De boel wordt bemand door minimaal 6 bewakers hier. Mel hangt er steeds weer de clown uit, loopt vanaf de verkeerde kant door het poortje, gaat er middenin staan en geeft zijn telefoon met de ene hand door naar de andere om het poortje heen en meer van die fratsen. Het levert altijd lachsalvo’s op en dan laten ze hem gewoon door. Dus als ik nog eens ooit een gevaar voor de maatschappij wil worden, dan weet ik wat ik doen moet: de bewaking aan het lachen maken.

Maar om te beginnen ga ik me nu maar eens eerst instellen op een lang verblijf hier. We hebben al afspraken gemaakt vooreen cursus Indonesisch.